Çek Bozdurma Nedir?

Çekpara
Tülay Doğan
08.12.2022
Çek Bozdurma Nedir?

Vadeli satış, malın veya hizmetin tesliminden belli bir süre sonra bedelinin bir kısmının ya da tamamının ödenmek üzere anlaşılarak yapılan satıştır. Vadeli satışlarda en çok tercih edilen ödeme yöntemlerinden biri de vadeli çeklerdir. Vadeli çekler alıcı için finansman sağlarken satıcının nakit akışını bozmaktadır. Satıcılar bu aşamada çeklerini bozdurarak, nakit akışlarını dengelemekte ve acil nakit ihtiyacını karşılamaktadırlar.

Çek bozdurma; vadeli çekin, alacağın temliki yöntemi ile vadesi gelmeden önce tahsil edilmesidir. Alacağın temliki ise, çekten doğan alacağın 3. bir kurum ya da kişiye devredilmesidir. Kısaca vadeli çeklerin vadesini beklemeden ihtiyaç duyulduğu zaman nakde çevrilmesidir.

Çek Kırdırma Nedir?

Günü gelmemiş çekin ödeme tarihinden önce nakde çevrilmesidir. Yani çek bozdurma ile aynı anlamda kullanılmaktadır. Çek kırdırma daha çok halk arasında kullanılan bir kavramdır.

Çek Bozdurma Nasıl Yapılır?

  • Mal veya hizmet teslimi sonrası ödeme olarak vadeli çek alınır. Çek ödemesi mutlaka bir ticarete dayalı olmalıdır.

  • Çek görüntüsü/bilgileri çeki bozacak firmaya iletilir.

  • Çeki bozacak firma çekin borçlusunu varsa cirantalarını araştırır. Çeki uygun bulursa ödeme için teklif verir.

  • Satıcı ödeme teklifini uygun bulursa çeki ve varsa istenilen diğer evrakları çeki bozacak firmaya teslim eder. İki firma arasında sözleşme yapılır.

  • Satıcı ödemeyi alır.

Çek Bozdurma Neden Yapılır?

Çek bozdurma/kırdırma işlemleri ülkemizde özellikle nakit akışının sağlanması içi yapılır. Ödenecek ücretler, faturalar, kiralar, hammadde/yarı mamül alımı gibi düzenli ödemeler için her zaman nakde ihtiyaç vardır. Vadeli satışlardan dolayı da bu nakit ihtiyaçlarını karşılamak zorlaştığı için işletmeler çek kırdırmaktadır.

Vadeli alacakların tahsili ve takibi çek bozdurulduktan sonra artık çeki kıran şirkete geçecektir. Tahsilde yaşanabilecek zorluklar yada gecikmeler o şirketin sorumluluğunda olacaktır.

İşletmelerin büyüyebilmesi için sermayeye ihtiyaçları vardır. Çek bozdurarak elde edilen sermaye ile yatırım yapılarak büyüme desteklenebilir. Satışlar arttırılabilir.

Çek bozdurma işlemi kredi kullanımı olmadığı için, mevcut alacağın erken tahsil edilmesi, bilanço da borçluluk oranını artırmaz. Bu da işletmelerin kredibilitesini yükseltir.

Çek Bozdurma Ücreti Ne Kadardır? Nasıl Hesaplanır?

Çek bozdurma ücretleri faktoring şirketlerine göre farklılık göstermektedir. Yine de çek bozdurma ücreti, çek kırdırma oranı ve çek bozdurma masraflarının toplamı kadardır. Ayrıca bu ücretler için BSMV (Banka Sigorta Muamele Vergisi) tahsil edilecektir. Çek kırdırma oranları, çekin vadesine kalan gün sayısı, çekin meblağı ve keşideci ye göre belirlenmektedir. Bu hesaplama yapılırken finansal piyasalardaki güncel durum da göz önünde bulundurulmaktadır. Çek bozdurma masrafı ise ilgili faktoring firmasının sabit giderlerinden dolayı tahsil ettiği sabit tutardır.

Çek Bozdurma İşlemini Hangi Firmalar Yapar?

Günü gelmemiş çek bozdurma işlemleriniyapma yetkisi kanunlarla faktoring şirketlerine verilmiştir. Ülkemizde toplamda 52 faktoring şirketi bulunmakta olup bu şirketler Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) tarafından denetlenmektedir.

Bankalar ise vadeli çekleri iskonto yada iştira ederek iskonto/iştira kredisi kullandırmaktadır. Bankalar çek bozdurma işlemlerinde kredi kullandırımı yaptığı için her bankanın uygulaması farklılık gösterebilir.

Önemli Not: Çek kırdırma/bozdurma işlemlerinizi kanunen yetki verilen kurumlar aracılığıyla yaptırmanız hem sizi hem de müşterileriniz koruyacaktır.