Ticaret hayatının vazgeçilmez ödeme araçlarından çekleri kullanırken dikkat edilmesi gereken önemli hususlar bulunmaktadır. Bu konulara dikkat edildiğinde çek kullanmanın getirdiği riskler büyük ölçüde azalır.Çek tahsilatı esnasında yaşanabilecek problemler daha oluşmadan ortadan kalkmış olur. Peki, çek alırken dikkat edilmesi gereken durumlar nelerdir? Sorusuna bu yazımızda cevap verelim.
Çek Nedir?
Kullanımı, şekli kanunlarla belirlenmiş, piyasada vadeli olarak kullanılan ödeme aracıdır. Çeki düzenleyen kişi çalıştığı bankaya; çek üzerinde belirtilen tutarı, belirtilen kişiye, belirtilen tarihte ödemesi için emir vermiş olur. Çek aslında ödeme emridir.
Çek karneleri bankalarca, uygun koşulları sağlayan ve çek karnesi talep eden kişi ya da kurumlara verilir. Çekte 3 taraf bulunmaktadır. Bu taraflar;
| Keşideci | : | Çeki düzenleyen kişidir. Borçludur. |
| Lehdar (Hamili) | : | Çeki elinde bulunduran kişi yani ödemeyi alacak kişidir. |
| Muhatap | : | Ödemeyi yapacak kurumdur. Ülkemizde muhatap yalnızca bankalar olabilmektedir. |
Daha detaylı bilgi için “Çek nedir?” Yazımızı buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.
Bir Çekte Bulunması Gerekenler Nelerdir?
-
Çekte mutlaka ‘Çek’ kelimesi belirtilmelidir.
-
Çek belirli bir tutarın ödemesini içermelidir. Açık çek, üzerinde ödeme tutarı yazmayan çek geçersizdir. Ayrıca bu ödemenin gerçekleştirilmesi için çek üzerine her hangi bir koşul, kayıt yazılmamalıdır.
-
Ödemeyi yapacak bankanın (muhatabın) ticari ünvanı mutlaka çek yaprağında yer almalıdır.
-
Ödemenin nerede yapılacağının yani bankanın hangi şubesinden ödeme yapılacağının çekte yer alması gerekmektedir.
-
Düzenlenme yeri açık bir şekilde belirtilmelidir. İl veya ilçe olarak belirtilmesi yeterlidir.
-
Düzenlenme tarihi, ödemenin gerçekleşeceği tarih yer almalıdır.
-
Düzenleyenin el yazısı ile imzası çekin altında yer almalıdır.
-
Banka Seri Numarası yer almalıdır.
-
Karekod bulunmak zorundadır.
Çek Alırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
-
Özellikle yeni müşterilerden alınan çeklerin keşidecileri teyit edilmelidir. Keşideci eğer İstanbul’da Kurulu bir firma ise İstanbul Ticaret Odası’nın internet sitesinden https://ito.org.tr/tr firma sorgulanabilir. Farklı bir şehirde yerleşik ise ticaret sicil gazetesinin www.ticaretsicil.gov.tr adresi aracılığıyla sorgulama yapılabilir. Bu sorgulamada, Firmanın kuruluş tarihi nedir? Sermayesi ne kadardır? Ortaklık yapısı nasıldır? Sürekli adres değişikliği var mıdır? Sürekli ortaklık yapısında değişiklik var mıdır? Sorularına cevap aranabilir. Sahte çek ile dolandırıcılık yapan işletmeler bu şekilde fark edilir.
-
Keşideci hakkında referans almak için, çekin muhatabı banka şubesi telefon ile aranabilir. Banka şubeleri müşterilerine referans vereceklerdir.
-
Karekod ile çekin kontrolü yapılmalıdır. Kredi Kayıt Bürosu’nun Findeks mobil uygulaması üzerinden keşidecinin çek geçmişi kontrol edilebilir, ancak bu hizmet ücretlidir.
-
Çek skorunuzu ücretsiz öğrenmek için Çekpara mobil uygulamasını indirebilirsiniz. Çek skoru, çekinizin vadesi geldiğinde çekinizin ödenme ihtimalini gösterir.
-
Alınan çek, cirolanarak tarafınıza verildi ise, çeki cirolayanlar yani cirantalar kontrol edilmelidir. Çekin arkasında cirantalar yalnızca isimlerini belirtmiş olabilirler oysaki ayrıca TCKN ya da VKN’nin olması isim benzerliklerinden sizi koruyacaktır.
-
Cirolu çeklerin çalıntı olma olasılığına karşın keşideci telefonla aranarak çekin dolaşımda olduğu teyidi alınmalıdır.